حتما برای شما هم پیش آمده است که ناگهان متوجه دانه های قرمز روی پوستتان شوید که به شدت هم با خارش همراه هستند. اما این دانه های قرمز چه هستند و آیا پیدایش آنها علت خاصی دارد؟
به هرگونه تغییر قابل توجهی که در بافت و یا رنگ پوست ایحاد شود بثورات یا دانه پوستی می گویند. بثورات یا دانه های پوستی، می توانند شکل های بسیار مختلفی داشته باشند و نوعی ضایعه پوستی محسوب می شوند. این دانه های پوستی، ممکن است مرطوب و یا خشک، برحسته و یا صاف و یا حتی به صورت تاول دیده شوند. این دانه های قرمز ممکن است همراه با درد و خارش باشند و یا تغییر رنگ بدهند. ممکن است تنها در قسمتی از بدن ایجاد شوند و یا اینکه در تمام بدن گسترش پیدا کنند.
علت پیدایش این دانه ها کاملا متفاوت است و به همین دلیل درمان های متفاوتی هم دارد. به همین دلیل تعدادی از بیماری های چپوستی که علائمی مانند دانه های قرمز همراه با خارش دارند را معرفی می کنیم.
دلایل خارش پوست
۱٫ پوست خشک
یکی از اصلیترین دلایل خارش پوست، خشک بودن آن است که علائم خارجی هم نشان نمیدهد. در افرادی که سن بالاتری دارند، همچنین کسانی که سیگار میکشند، افرادی که ساعات زیادی را زیر نور آفتاب میگذرانند و یا محصولات آرایشی بسیاری را مصرف میکنند، خشک شدن پوست بدن همراه همیشگی آنهاست. البته فصل خشک مانند پاییز و زمستان و همچنین آب و هوای خشک هم در خارش پوست تاثیرگذار است.
زمانی که پوست خشک باشد، زبر شده و پوستهپوسته میشود اما نباید علائمی از برجستگی یا تورم روی سطح پوست مشاهده شود. پس اگر برآمدگی روی سطح پوستتان ایجاد شد، باید دنبال دلیل دیگری برای خارش پوست باشید. پوست خشک موجب خارش بدن میشود، ولی بهطورمعمول این اتفاق به صورت مداوم تکرار نمیشود. نخستین راهکاری که برای درمان خارش پوست در پوست خشک پیش میگیرید، این است که روزی سه تا چهار مرتبه سطح پوست بدن خود را با کرم و لوسیونهای مرغوب آبرسانی و مرطوب کنید. همچنین مدت زمانی که درون حمام سپری میکنید را کاهش دهید.
۲٫ حساسیت پوستی
این نوع از خارش پوست بدن در زمانی ایجاد میشود که فرد در تماس با چیزی قرار میگیرد که به آن حساسیت دارد. این ماده حساسیتزا میتواند مواد شیمیایی، رنگ، پشم، عطر و گاهی حساسیتهای خوراکی باشد.در این حالت گاهی تاول و تورمهایی ایجاد میشود که درون خود مایع به همراه دارند. در بسیاری از مواقع، علائم خارش پوستی مشابه اگزما هستند. آلرژی پوستی در همه مواقع به راحتی تشخیص داده نمیشوند، چون گاهی چند روز بعد از تماس عارضه نمود پیدا میکند.
حتی دیده شده است که حساسیتهای پوستی به صورت ناگهانی به مادهای ایجاد میشود که شاید سالها هیچ علائمی نشان نداده است و اینجاست که سیستم ایمنی بدن تصمیم میگیرد چه کاری انجام دهد.
برای درمان خانگی حساسیت پوستی، میتوانید با مرطوب کنندههای درمانی و پمادهای حاوی کورتیکو استروئید موضع مشخص را تیمار کنید.
۳٫ عفونتهای قارچی
عفونت قارچی پوست سر، قارچ پای ورزشکاران و بسیاری دیگر از عفونتهای قارچی از دلایل خارش سطح پوست بدن هستند. این بیماریها با درمانهای ضد قارچی مانند کرم و شامپوهای درمانی بهبود پیدا میکند. در موارد حاد به پزشک مراجعه کنید.
۴٫ بیماری پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری پوستی خود ایمنی است که موجب میشود سلولهای پوستی چرخه زندگی خود را سریعتر از حد معمول پیش بگیرند. به دنبال این بیماری، سلولهای روی سطح پوست به شکل پوستهپوسته و لکههای قرمز انباشته میشوند. این علائم به غیر از خارش، در برخی موارد دردناک هم هستند. در برخی مواقع درمانهای موضعی میتواند موجب بهبود پوست و علائم شود اما در بیماریهای پیشرفته، پزشک به سراغ درمانهای دیگر و از درون بدن یعنی داروهای خوراکی میرود. در داروهای بیولوژیک سلولهای ایمنی سطح پوست متوقف میشوند.
۵٫ گیاهان سمی
تماس با گیاهان سمی که در چمنزار و طبیعت به صورت خودرو رشد میکنند، یکی دیگر از علائم بروز خارش پوست است.در برخی مواقع این گیاهان تا حدی حساسیتزا هستند که یک برخورد کوچک با آنها میتواند خارش پوست را به همراه داشته باشد. بهتر است این گیاهان را بشناسید و بههیچوجه به آنها دست نزنید. درصورتیکه در معرض گیاهان سمی قرار گرفتید، از پمادهای موضعی استفاده کنید، دوش آب سرد بگیرید و خمیری از جوش شیرین و آب را روی محل تماس بمالید.
۶٫ بیماری کلیوی
بیمارهای کلیه هم میتوانند علائم خود را روی سطح پوست بروز دهد و در موارد شدید موجب خارش پوست شوند. کلیهها مواد و عناصر خطرناک و سمی را در درون سیستم بدن تصفیه میکنند. اگر در اثر بیماری کلیه این عمل به درستی انجام نگیرد، متابولیتهایی ساخته میشود که در سطح پوست جمع شده و موجب خارش آن میشود.
در حقیقت، ۴۰% از افرادی که در مرحله نهایی بیماری کلیوی خود هستند، به خارش پوست دچار میشوند.
این نوع از خارش سطح وسیعی از پوست را در بر میگیرد و خارش بدن در شب به بالاترین حالت خود میرسد.
۷٫ بیماری کبد
کبد هم مانند کلیه در تصفیه سموم بدن نقش دارد. پس مشکلاتی که در کبد ایجاد شود هم میتواند موجب خارش پوست شود؛ این خارش میتواند خفیف یا شدید و محدود به یک نقطه خاص (خارش کف دست و پا) یا در سرتاسر بدن باشد. خارشی که در اثر بیماری کبد به وجود میآید، پیش از دوران قاعدگی و در شرایط استرسزا بیشتر میشود. خارش بدن در شب هم یکی دیگر از عوارض مشکل کبدی است. خارشهای خفیف پوستی با مرطوب کنندهها و همچنین دوش آب ولرم تسکین پیدا میکند.
۸٫ دیابت
بیحسی، مور مور و گزگز شدن از علائم بیماری دیابت است. افرادی که دیابتی هستند، اغلب پوست خشکی دارند که موجب خارش بدن آنها میشود. استفاده از صابون و محصولات بهداشتی ملایم و البته کوتاه کردن زمان دوش گرفتن به بهبود خارش پوست این افراد کمک میکند. رطوبت رسانی به پوست را فراموش نکنید.
۹٫ درماتیت آتوپیک
این بیماری نوعی بیماری پوستی و خارشدار است که البته رایجترین نوع اگزما شناخته میشود.
۱۰٫ اگزمای پوستی
این بیماری به صورت خشکی، قرمزی و التهاب پوست ظاهر میشود. اگر این بیماری به سطح عفونی خود برسد، روی سطح پوست برآمدگی و جوشهای ریز و آبداری ظاهر میشود که ممکن است بترکد و یا پوستهپوسته شود. یکی از پایههای اصلی درمان اگزمای پوستی رطوبت دهی به بدن است. این نکته در افرادی که دچار اگزمای پوستی متوسط هستند به راحتی جوابگو است.محصولات مراقبتی پوست مانند صابون و شویندهها را با دقت انتخاب کنید و به هیچ وجه به سراغ محصولات معطر نروید.
ورقههای خشککن، لباسهایی که ایجاد خارش میکنند و همچنین دوش آب داغ شرایط را تشدید میکنند. پمادهای دارای استروئید که به پماد درمان اگزما معروفند، به صورت موضعی تا حد زیادی علائم این بیماری را درمان میکند.
۱۱٫ دارو
خارش پوست ممکن از عوارض مصرف دارو باشد. این علائم میتواند همراه با بثورات پوستی هم ایجاد شود. اگر علائم پوستی از حد طبیعی خارج شوند، نشان دهنده حساسیت دارویی هستند.
پس بهسرعت با پزشک خود صحبت کنید تا داروی دیگری جایگزین کند یا دُز مصرفی آن را تغییر دهد.
۱۲٫ گزیدگی حشرات
زمانی که یک حشره بدن شما را میگزد، به دلیل اینکه نیش خود را وارد پوست میکند، گاهی مواد آلودهای وارد آن بخش از پوست میشود که موجب قرمزی، تورم و خارش میشود. از پمادهای آنتیهیستامین به صورت موضعی استفاده کنید تا این التهاب کاهش یابد. اگر در محیطی قرار گرفتید که خطر گزش وجود داشت، پنجرهها را ببندید و لباسهای بلند بپوشید.
۱۳٫ بیماری ام اس و سرطان
خارش پوست در بیماری ام اس در نتیجه مشکلات عصبی بروز میدهد و در این حالت هیچ قرمزی یا تورمی روی سطح پوست دیده نمیشود. در موارد نادر خارش پوست یکی از علائم سرطان و بهطورمعمول سرطان خون است.