واکسن ها یکی از اصلی ترین مواردی هستند که می توانند به حفظ سلامت ما کمک نمایند. اکثر واکسن ها در زمان کودکی و نوزادی تزریق می شوند. زیرا لازم است تا در این سن کم، سیستم ایمنی بدن تقویت شود واز ابتلا به انواع بیماری های خطرناک پیشگیری شود.
یکی از این واکسن ها، واکسن قبل از مدرسه یا همان واکسن شش سالگی است، این واکسن شامل واکسن های سه گانه و فلج اطفال و ام ام آر (MMR) می شود که واکسن سه گاه هم کزاز، سیاه سرفه و دیفتری است. همچنین در این زمان واکسن فلج اطفال هم به شکل قطره خوراکی داده می شود و واکسن MMR هم شامل سرخک، سرخجه و اوریون می باشد.
بهترین زمان برای تزریق این واکسن سن ۴ تا ۶ سالگی است که غالبا در سن ۶ سالگی این واکسن تزریق می شود.
در ادامه ابتدا به این موضوع می پردازیم که چرا اصلا باید واکسن تزریق شود و سپس توضیحات تکمیلی خوبی در رابطه با واکسن ۶ سالگی و مراقبت های مربوط به آن بیان می کنیم، تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
علت واکسیناسیون چیست؟
ایمن سازی ، مقاومت و مراقبت را در برابر چندین بیماری مسری ایجاد می نماید و در طول دوران کودکی برنامه ریز می گردد .
واکنش های جدی در برابر ایمن سازی بسیار نادر می باشند .
یک روش بوجود آوردن ایمنی مصنوعی و تقویت مقاومت کودک در برابر بیماریهای مسری است که معمولا شامل یک سری تزریقات می باشد .
بسیاری ازایمن سازی ها از واکسنی که شامل تعداد کمی از ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری بصورت ضعیف شده ویا غیر فعال می باشد، استفاده می نمایند .
وقتی که واکسن وارد بدن شد ِ، سیستم دفاعی بدن را تحریک می نماید تا پادتن هایی (آنتی بادی) را در برابر بیماری تولید نماید تا شما بتوانید هنگامی که در معرض این ارگانیسم ها در آینده قرار گرفتید، از خود دفاع نمائید.
بسیاری از واکسن ها به صورت تزریقی استفاده میشوند البته تعداد کمی مانند فلج اطفال به صورت خوراکی و از طریق دهان نیز استفاده می گردند .
برای بسیاری از ایمن سازی ها ، چندین تزریق در طول یک دوره چند ماهه یا چند ساله به بدن انجام می شوند تا بتوانند دفاع و ایمنی کافی را فراهم آورند .
زمانهای ایمن سازی
بسیاری از ایمن سازی ها در طول کودکی و نوزادی بر اساس زمانبندی ایمن سازی انجام می شوند .
علاوه بر این، افرادی که در معرض خطر بخصوصی قرار دارند، مثلا به دلیل طبیعت کاری یا مسافرت ممکن است بعضی ایمن سازی های اضافی را نیز در دوران بزرگسالی انجام دهند .
تمام ایمن سازی ها و آنهایی که در دوران کودکی انجام شده اند را یادداشت و ضبط نمائید تادر صورت نیاز پزشک بتواند وضعیت ایمن شما را بداند .
برنامه ایمن سازی همگانی کودکان
برنامه ایمن سازی همگانی کودکان با توجه به شرایط بهداشتی کشور و بر اساس برنامه و راهنمای ایمنسازی (مصوب کمیته کشوری ایمن سازی)
نوع واکسن و توضیحات
|
|
سن
|
|
ب ث ژ – فلج اطفال – هپاتیت ب
|
|
از بدو تولد
|
|
زیر یکسال مقدار واکسن ب ث ژ نصف دوز بالغین است
|
|
۱٫۵ ماهگی
|
|
سه گانه – فلج اطفال – هپاتیت ب
|
|
۲ ماهگی
|
|
سه گانه و فلج اطفال
|
|
۴ ماهگی
|
|
سه گانه – فلج اطفال – هپاتیت ب
|
|
۶ ماهگی
|
|
سرخک و سرخجه و اوریون (MMR)
|
|
۱۲ ماهگی
|
|
سه گانه و فلج اطفال
|
|
۱۸ ماهگی
|
|
MRR – سه گانه –فلج اطفال -سرخک و سرخجه و اوریون
|
|
۶-۴ سالگی
|
|
دوگانه ویژه بزرگسالان
|
|
۱۶-۱۴ سالگی
|
|
واکسن دوگانه بزرگسالان هر۱۰سال یکبار تزریق شود.
|
واکسن شش سالگی
واکسن ۶ سالگی شامل دو واکسن سه گانه (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه) و واکسن خوراکی فلج اطفال است. واکسن سه گانه، مخلوطی است که در یک آمپول تهیه شده و در قسمت جلوی ران در عضلهی کودک تزریق میگردد. در این مقاله همه چیز درباره واکسن شش سالگی کودکان شرح داده شده است.
همان گونه که از نام واکسن شش سالگی مشخص است، این واکسن در سن ۶ سالگی به کودک تزریق میشود. واکسن شش سالگی شامل دو واکسن سه گانه (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه) و واکسن خوراکی فلج اطفال است.
این سه واکسن، مخلوطی از سم تغییر شکل یافته (توکسوئید) دیفتری، کزاز و میکروب کشته شدهی سیاه سرفه است که در یک آمپول تهیه شده و در قسمت جلو ران در عضلهی کودک تزریق میگردد.
عوارض تزریق واکسن ۶ سالگی سه گانه چیست؟
– سفتی گلوله مانند در محل تزریق که ممکن است مدتها باقی بماند و نباید در مورد آن نگران بود.
– قرمزی جای واکسن و حساس شدن محل تزریق که با گذاردن حوله مرطوب و نیمه گرم (کمپرس گرم) بهبود مییابد.
اگر در تزریق واکسن تاخیری ایجاد شد، چه کنیم؟
اگر تزریق واکسنهای چند نوبتی (مانند واکسن پنج گانه و فلج اطفال) به عللی مانند بیماری کودک یا مسافرت، در موقع خود انجام نگیرد و به تعویق بیفتد، بعداً در هر موقع، میتوان واکسنهای عقب افتاده را تزریق کرد و برنامه واکسیناسیون کودک را ادامه داد و احتیاج به از سر گرفتن واکسیناسیون نیست.
واکسن ۶ سالگی شامل چه واکسنهایی است؟
واکسن ۶ سالگی کزاز
هر زخمی یا شکافی روی پوست خطر بیماری کزاز را به همراه دارد. باکتری کزاز فقط در محیط بدون اکسیژن رشد میکند به همین دلیل زخمهای سطحی خطر کمتری در رابطه با بیماری کزاز ایجاد میکنند. باکتری کزاز سمی تولید میکند که به اعصاب و مغز آسیب میزند و موجب گرفتگی عضلات به خصوص عضلات صورت میشود و به همین دلیل در زبان عامه به این بیماری قفل شدن فک نیز میگویند. مبتلایان به کزاز باید حتما در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرند.
واکسن ۶ سالگی سیاه سرفه
نشانههای این بیماری شبیه به بیماری سرماخوردگی نظیر آبریزش بینی، قرمزی و آبریزش چشم، تب خفیف و سرفه خشک میباشد. یکی از خطرناکترین بیماریهای زیر یک سال کودکان، بیماری سیاه سرفه است. این بیماری توسط یک باکتری به نام بوردتلاپرتوسیس ایجاد میشود و باعث مسدود شدن مجاری تنفسی نوزاد میگردد و التهاب ریهها میگردد.
واکسن ۶ سالگی دیفتری
دیفتری بیماری دستگاه تنفسی است. این بیماری واگیردار است و باعث ایجاد غشایی کاذب در حلق و حنجره میشود. عوارض آن نظیر گلودرد، تب، سرفه و گرفتگی صدا است و در صورتی که این بیماری شدت بگیرد میتواند باعث بیماریهای قلبی، کلیوی و فلج دست و پا شود.
واکسن ۶ سالگی خوراکی فلج اطفال
دو نوع واکسن خوراکی فلج اطفال وجود دارد، یکی واکسن ویروس زندهی ضعیف شده و دیگری واکسن کشته شده که هر دو در پیشگیری از بیماری فلج اطفال در کودکان موثر است. به علت مزایایی که نوع خوراکی واکسن دارد در کشور ما نوع خوراکی آن داده میشود. خوشبختانه در ایران غیر از دادن واکسن، واکسیناسیون همگانی فلج اطفال نیز در مورد کودکان کمتر از ۵ سال در سالهای اخیر اجرا شده است که در پیشگیری از بیماری فلج اطفال بسیار موثر و موفقیت آمیز بوده است به طوری که امید است این بیماری در کشور ما ریشه کن گردد.
مراقبت های بعد از تزریق واکسن شش سالگی
مراقبت بعد از تزریق واکسن مدرسه از اهمیت زیادی برخوردار است. در واقع برای کودک ۴ تا ۶ ساله، تزریق واکسن جزء تجربههای تلخی است که برای او اتفاق افتاده است. بنابراین مراقبت درست و اصولی پدر و مادرها تا حد زیادی میتواند عوارض و ترس ناشی از آن را در کودک کاهش دهد.
- بهتر است جهت پیشگیری از عوارض واکسن ۶ سالگی سه گانه، تا ۲۴ ساعت در محل تزریق از کمپرس سرد استفاده شود. بالا بودن مدت زمان تماس کمپرس نقش مؤثری خواهد داشت.
- استفاده از کمپرس گرم در ۲۴ ساعت دوم نیز جهت جلوگیری از سفت شدن محل تزریق مؤثر خواهد بود.
- جهت بهبود درد ناشی از تزریق واکسن، میتوان با مشورت پزشک به کودک داروی استامینوفن داد.
- مصرف مایعاتی همچون آبمیوه خانگی و آب خنک، جهت بهبود تب ناشی از تزریق واکسن کمک کننده خواهند بود.
- در صورت بالا رفتن دمای بدن کودک و داشتن تب بالا، نیاز است تا حد امکان لباسهای نازک و خنک به او پوشاند. مراجعه به پزشک در اولین فرصت نیز الزامی است.
- توجه کافی به کودک و مراقبت از او، طی چند روز بعد از تزریق واکسن باعث بهبود حال روحی و عمومی کودک میشود.
- در صورت بروز تورم و پایدار بودن درد بعد از چند روز یا ایجاد آبسه و چرک در محل تزریق، توصیه میشود هر چه زودتر به پزشک مراجعه کرد.